Należy podkreślić, że obecnie najwcześniejsze stadia chorób nowotworowych narządu rodnego u kobiet są w pełni wyleczalne. Bardzo istotne jest zatem, aby wykrywać zmiany jak najszybciej.
Prof. dr hab. Mariusz Zimmer, były Prezes Polskiego Towarzystwa Ginekologów i
Położników.
Zdrowy standard dla każdej kobiety to wykonanie badania ginekologicznego minimum raz na rok, a jeśli istnieje taka potrzeba – na przykład w przypadku wykrycia podejrzanej zmiany – raz na pół
roku. Wynika to z faktu, że onkologiczne schorzenia ginekologiczne, niezależnie od tego, w jakim obszarze kobiecego narządu rodnego się rozwijają, kiedy dają o sobie znać, często są już w tak zaawansowanym stadium, że nawet współczesna medycyna w wielu przypadkach może pomóc
jedynie paliatywnie, czyli objawowo. Stąd najważniejsze jest zapobieganie. Podczas kontroli ginekologicznej lekarz zwraca szczególną uwagę na stan narządu rodnego pod kątem profilaktyki nowotworowej. Oceniany jest stan wszystkich jego elementów, ale przede wszystkim uwaga skupia się na szyjce macicy, trzonie macicy, jajnikach oraz na piersiach. Wynik badania tych struktur ukierunkowuje dalsze działania diagnostyczne i lecznicze.
Badania i szczepienia – nowoczesna profilaktyka nowotworów narządu rodnego
Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników dąży do wprowadzenia w naszym kraju zupełnie
nowego standardu rozpoznawania raka szyjki macicy, gdyż obecnie wiemy, że nowotwór ten
wynika z zakażenia wirusami HPV. Wykonanie badania cytologicznego nie jest wystarczające, aby
zdiagnozować obecność tych wirusów – polega ono na wizualnym sprawdzeniu stanu komórek
obserwowanych pod mikroskopem. Tymczasem w komórkach wyglądających prawidłowo mogą
istnieć wirusy HPV wysokiego ryzyka, które dopiero po kilku latach od zakażenia doprowadzą do
zniszczenia komórki. Obecnie istnieje już badanie, dzięki któremu można stwierdzić zakażenie – obejmuje ono cytologię i ocenę wirusologiczną komórek; znane jest jako co-test. Wykrycie zakażenia HPV na wczesnym etapie skutkuje wdrożeniem optymalnego u danej kobiety postępowania terapeutycznego, dzięki czemu możemy nie dopuścić do wystąpienia zmian w komórkach. Natomiast jeśli zmiany już się pojawiły, mamy możliwość ich usunięcia jeszcze wtedy, gdy są niewielkie – dzięki temu pacjentka zachowuje zdrowie. Niestety, Ministerstwo Zdrowia nadal nie wpisało na listę badań refundowanych badania wirusologicznego. Być może za jakiś czas zmieni się mentalność płatnika i badanie to wejdzie to refundacji. Jeśli obecnie u kobiety występuje rak szyjki macicy, jest to sygnał, że nie przeprowadzano badań z wykorzystaniem nowoczesnych metod. Dotyczy to także raka macicy, którego można wykryć w pierwszym stadium poprzez USG dopochwowe. Umożliwia ono oglądnięcie macicy w warunkach ambulatoryjnych, bez konieczności wykonywania procedur wymagających hospitalizacji. Podobna sytuacja jest w przypadku jajników – dzięki USG możemy stwierdzić, czy są zdrowe, czy też występują w nich podejrzane zmiany.
Również dobrym kierunkiem prewencji są szczepienia przeciw HPV u dziewczynek 12-letnich, będących w wieku przed inicjacją seksualną. Nowoczesna profilaktyka daje zatem duże możliwości zapobiegania nowotworom narządu rodnego – najważniejsze jednak, aby kobiety poddawały się badaniom i czyniły to regularnie.
Z poważaniem prof. Mariusz Zimmer
(fragmenty tekstu opublikowane w czasopismach popularyzujących dbanie o stan zdrowia)